Na pocz¸a}tku XXI wieku zachodz¸a} istotne przemiany w relacjach pracy i czasu wolnego. Dostrzega siȩ też rozwój gospodarki kreatywnej wraz z wyłanianiem siȩ nowej stratyfikacji społecznej i zmian¸a} czynników rozwojowych. Coraz wiȩksze znaczenie w przemianach społeczno-gospodarczych ma sektor kultury oraz działania na rzecz kształtowania przemysłów kultury i kreatywnych, wraz z ich powi¸a}zaniami z sektorami zależnymi jak np. turystyka, architektura i wzornictwo przemysłowe. Celem artykułu jest odniesienie tych procesów i zjawisk do warunków województwa podlaskiego oraz przybliżenie głównych przesłanek powołania (...) Regionalnego Obserwatorium Kultury. Artykuł wskazuje na potrzebȩ i potencjalne korzyści z zarz¸a}dzania wiedz¸a na temat kultury na poziomie regionalnym poprzez prowadzenie prac teoretycznych i metodologicznych w ramach obserwatorium. Opracowanie na podstawie analizy danych zastanych i wyników badań własnych zwraca uwagȩ na główne cechy regionu, potrzeby informacyjne instytucji kulturalnych i artystycznych, możliwe modele obserwatorium kultury, potencjalne obszary działalności obserwatorium i korzyści z niej wynikaj¸ace. ** At the beginning of the XXI century, there are significant changes in relations of work and leisure time. The development of creative economy is also recognized along with emergence of a new social stratification and changes in developmental factors. Increasingly im- portant in the socio-economic transformation is cultural sector as well as promotion of culture and creative industries development including their linkages with dependent sectors such as tourism, architecture and industrial design. The aim of this article is to refer these processes and phenomena to the conditions of Podlaskie Voivodship and to discuss the main reasons of Regional Observatory of Culture establishment. Article indicates the need for and potential benefits of knowledge management on culture at the regional level by conducting theoretical and methodological work within the observatory. Essay based on an analysis of existing data and own research results highlights the main features of the region, information needs of cultural and art institutions, culture observatory possible models, potential activity areas of the regional observatory and the arising benefits from its activities. (shrink)

Zadaniem artykułu jest analiza wniosków, płynących z debaty na temat eksperymentów na zarodkowych komórkach macierzystych, dla refleksji bioetycznej. Autorka postawiła sobie trzy cele. Po pierwsze, scharakteryzowanie toczonej w Polsce dyskusji na temat moralnej dopuszczalności prowadzenia eksperymentów na zarodkowych komórkach macierzystych - istoty tego sporu i wysuwanych w nim argumentów. Po drugie, zanalizowanie formy prowadzenia tej dyskusji z punktu widzenia wyróżnionych w literaturze przedmiotu modeli uprawiania bioetyki. Po trzecie, przedstawienie na tym przykładzie pewnych ogólniejszych refleksji filozoficznych i metodologicznych, dotyczących sposobu (...) rozważania problemów bioetycznych i roli bioetyki. W konkluzji Autorka stwierdza, że "bioetyka regulacji", traktowana obecnie jako paradygmat refleksji bioetycznej, nie dysponuje odpowiednimi narzędziami do rozstrzygnięcia pytań etycznych i filozoficznych, wykraczających poza kwestię oceny użyteczności danej techniki dla realizacji postawionego celu medycznego i powinna zostać uzupełniona o "bioetykę kulturową". Zwraca także uwagę na paradoks związany z rozwojem bioetyki, której powstanie wiązano z koniecznością obrony cenionych w danej kulturze wartości przed technologią medyczną. Akceptacja eksperymentów na zarodkowych komórkach macierzystych jest równoznaczna ze złamaniem wypracowanych dotąd zasad prowadzenia badań na człowieku i zmusza do zadania pytania, w jaki sposób powinniśmy bronić istotnych dla naszej kultury wartości przed "bioetyką regulacji". (shrink)

Jednym z podstawowych problemów występujących w badaniach świadomości ekologicznej młodzieży jest poznanie stopnia jej znajomości istotnych zagadnień związanych z tematyką ekologiczną, różnorodnych źródeł tej wiedzy oraz wiarygodności tych źródeł pozyskiwania wiedzy. Wiedza ekologiczna bywa utożsamiana z intelektualno-poznawczym parametrem kultury ekologicznej. Nie musi ona bezpośrednio odzwierciedlać się w zachowaniach ekologicznych młodzieży. Niewątpliwie jednak jest niezbędna do tego, by zmieniać jej postawy społeczne wobec środowiska. Młodzież stanowi ponad 1/3 ludności świata, lecz jej wiedza dotycząca związków między człowiekiem a środowiskiem jest (...) niedokładna lub niewystarczająca. Dlatego edukacja środowiska i jego racjonalne kształtowanie są ze sobą w ścisłej zależności. Bez wiedzy ekologicznej i nawyków trudno zrozumieć postawy młodzieży wobec środowiska. Proces wychowania i nauczania środowiskowego odnosić się musi jednak do diagnozy tych obszarów wiedzy i niewiedzy ekologicznej młodzieży, które należy kształtować w kierunku zmian określonych założeniami ekorozwoju. (shrink)

Zasadnicza problematyka książki została podzielona na dwie części, uwzględniające tradycyjny podział na filozofię przyrody nieożywionej i filozofię przyrody ożywionej. Zastosowanie wspomnianego podziału jest uzasadnione zarówno charakterem bytów przyrodniczych, jak i dotychczasową literaturą przedmiotu. Te części poprzedzone zostały omówieniem zagadnień metodologicznych związanych z uprawianiem filozofii przyrody. Czwartą, dodatkową część publikacji, zatytułowaną Tajemnice przyrody, stanowią refleksje nad całością świata przyrodniczego ułożone w filozoficzny tryptyk: Przypadek, Cud, Sens. Są one próbą poszukiwania odpowiedzi na najbardziej podstawowe pytania, które pojawiają się na styku (...) badań przyrodoznawstwa, refleksji filozoficzno-przyrodniczej i teologii przyrody. (shrink)

Autorka analizuje, z punktu widzenia filozofii kultury, historyczną i współczesną kwestię relacji między religią a techniką. W wyniku tego filozoficznego namysłu stwierdza, że relacja ta może przyjmować cztery różne postaci. Zaprezentowana typologia relacji między religią a techniką staje się następnie narzędziem do znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy religie światowe w ich wymiarze światopoglądowym i instytucjonalnym mogą odnieść się w sposób konstruktywny (a nie wyłącznie pesymistyczno-krytyczny) do coraz bardziej skomplikowanych zagadnień cywilizacyjnych z przełomu XX i XXI wieku.

That there is an observable increase of public interest in problems of professional ethics as well as in the specific ethic of the profession of scientific worker, is an incontestable fact. There is a visible endeavour to create a set of principles defining the moral duties of the profession of scientific worker, different groups giving the problem their particular different treatments.

Rozmaryn, S. Przedmowa.--Borucka-Arctowa, M. Teoria Petrażyckiego a koncepcje prawnonaturalne.--Delorme, A. Uwagi o filozofii praktycznej Leona Petrażyckiego.--Kotarbiński, T. Petrażyckiego koncepcja twierdzenia adekwatnego na tle dawniejszych doktryn pokrewnych.--Kowalski, J. Psychospołeczne podstawy teorii norm prawnych.--Lamg, W. Leona Petrażyckiego "Krytyka prawa w rozumieniu prawniczym."--Nowacki, J. Koncepcja sprawledllwości Leona Petrażyckiego.--O stosunku prawa intuicyjnego do prawa pozytywnego w teorii Leona Petrażyckiego.--Opałek, K. Teoria Petrażyckiego a współczesna teoria prawa.--Peczenik, A. Petrażycki o dogmatyce prawa--krytyka czy obrona? Podgórecki, A. Postawa zasadnicza a postawa celowośclowa.--Woleński, J. Metodologiczne dążenia Petrażyckiego a (...) współczesna teoria nauki.--Wróblewski, J. Język a nauka w teorii Leona Petrażyckiego.--Matraszek, L. Leon Petrażycki--O roli wykładów uniwersyteckich. (shrink)

Przedmiotem pracy są uwagi Jerzego Pelca dotyczące pojęcia kłamstwa i kłamania opublikowane w O pojęciu kłamstwa – z punktu widzenia semiotyki (1990). Przedstawioną w niej definicję kłamania porównuję z warunkami nakładanymi na to pojęcie przez innych autorów. Pokazuję, że zdaniem Pelca, warunek ekstensji przekonań nie jest koniecznym warunkiem na kłamstwo. Dodatkowo, zauważam, iż pewne uwagi Pelca skłaniają do wniosku, że można kłamać implikując coś, co uważa się za fałsz, nie zaś wyraźnie to stwierdzając. Argumentuję, że przyjmowany w analizowanej pracy (...) warunek chęci oszukania adresata jest wątpliwym warunkiem koniecznym kłamania. Ostatecznie, uwzględniając spostrzeżenia Pelca, proponuję następująca definicję: (DEF. Kłamania*) Osoba A kłamie w określonym kontekście K osobie B, że p, zawsze i tylko wtedy, gdy: (1) A posługuje się w K pewnym znakiem Z, zaś zgodnie z pewną przyjętą lub utartą konwencją posłużenie się Z przez A wobec B w K może być zasadnie uznane za twierdzenie przez A wobec B, że p, i (2) A nie uznaje w K, że p, oraz (3) nie powiadamia uprzednio o tym B, albo też (2*) A uznaje w K, że p, ale (3*) zakłada, że pomimo (1) B uzna, że A nie sądzi, że p. (shrink)

The problems investigated in the paper concern mainly the question: What do components of the predicative sentence „A is b” refer to? The following particular issues are considered: the Aristotelian distinction between particularity and ontic self-sufficiency; the interpretation of different kinds of predication based on that distinction; a debate on different standpoints in the controversy concerning the nature of the predicate referent, in particular a contemporary version of nominalism called The Resemblance Theory of Universals (with the related problem of the (...) ontic status of the relation of temporal existence in general and different kinds of this relation; and finally different dimensions of the complexity of a thing. A former version of the paper was published in English in The Proceedings of The Second German-Polish Workshop on Logic and Logical Philosophy (Nicolaus Copernicus University Press, Toruń 1998). (shrink)

Dzisiejsza rzeczywistość społeczna dostarcza nam więcej powodów do zadziwienia i refleksji niż kiedykolwiek wcześniej. W zasadniczej mierze spowodowane jest to niespotykaną dotąd dynamiką przemian społecznych z jej globalnymi ekonomicznymi, politycznymi i ekologicznymi konsekwencjami. Kluczowe pytania wymuszane przez dynamikę społecznej transformacji dotyczą globalizacji, a w jej kontekście tożsamości narodowej, demokracji, wolności, środowiskowych i politycznych zagrożeń globalnych, kultury, wartości, czyli kwestii, które będą wytyczać obszar najistotniejszych problemów filozoficznych w nadchodzącym czasie. Najistotniejszych, albowiem wszystkich nas wprost dotykających, najbardziej odczuwalnych, najważniejszych dla „spójnego (...) poczucia bycia w świecie”. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wzrastającą rangę zagadnień społecznych, a co za tym idzie - wskazanie na kwestie filozoficzne, które pojawiają się w ich kontekście. Wydaje się, że zmiany społeczne wymuszają refleksję nie tylko nad tym, co stricte społeczne, ale również nad tym, co bardziej ogólne. Wraz ze wzrastającą rangą zagadnień społecznych rośnie znaczenie pytań podstawowych. (shrink)

Zajęcia prowadzone przez Profesora Pelca niewątpliwie wpisywały się w tak szeroko zarysowaną koncepcję logiki ogólnej. Starał się on być nauczycielem myślenia i dobrej roboty – nie tylko w filozofii, lecz w humanistyce i cel ten osiągał, nie tylko poprzez dobór tematów, wysokie wymagania, różnorodne sposoby sprawdzania wiedzy słuchaczy, lecz także – przez przykład. Wielu rzeczy nie przekazywał przez wykład czy lektury, lecz bezpośrednio kierując wysił- kami podopiecznych – zwłaszcza tymi związanymi z przygotowaniem obligatoryjnych prac rocznych. Pouczający był sam proces – (...) konsultowanie kolejnych etapów prac nad esejem – ale także oczekiwania, np. że praca będzie opatrzona abstraktem i słowami kluczowymi w jednym z języków kongresowych. Profesor Pelc dał się poznać i pozostaje w pamięci jako wybitny naukowiec, twórca współczesnej semiotyki polskiej, organizator i dydaktyk. W tym artykule starałem się pokazać, że zwłaszcza ta ostatnia rola stawia go w jednym rzędzie z przedstawicielami SLW, gdyż wspólna im była troska o wykształcenie kultury logicznej słuchaczy, wierność postulatom jasności i krytycyzmu, preferencja dla logiki w szerokim sensie nieograniczającej się jedynie do logiki formalnej, lecz dziedziny prawdziwie interdyscyplinarnej, obejmującej m.in. elementy epistemologii, psychologii, prakseologii – i pełniącej rolę współczesnego trivium. Na koniec chciałbym wyrazić głębokie przekonanie, że koncepcja logiki ogólnej – szkolnej, pedagogicznej, pragmatycznej – zasługuje, by odkryć ją na nowo, zrekonstruować ją i spisać jej historię, a co ważniejsze – by twórczo ją rozwijać. (shrink)